1665-1670 Breuk “O.L.Vrouw” gemaakt door Laureys Wijnants, Leuven


breuk-jefkes-nr-1-Sint-Jan
Deze breuk wordt nog steeds gedragen door de Koning van de Jefkes.

hoed-koning-jefkes-nr-1Bij de heroprichting in 1839 werd de Koning ook getooid met een strooien hoed met zilveren vogel.

De breuk bevat minuscule merktekens, aangebracht door de maker. Daardoor weten we dat het kunstwerk werd vervaardigd in Leuven, door een zoon van de vermaarde zilversmid Jan Wijnants, waarvan diverse zilveren monstransen tentoongesteld staan in de “schatkamer” van de Sint-Pieterskerk te Leuven.

  • merkteken “gekroond schild” = stadsmerk Leuven;
  • deconaatsletter Q = 1665-1670
  • merkteken “vijfpuntige ster” = Laureys Wijnants;
  • merkteken “Sleutel van St-Pieter” = symbool voor Leuven
merktekens: ID -Q (omgekeerd) ster - onduidelijk
merktekens: ID (“gekroond schild”)  – Q (omgekeerd) –  ster – sleutel St.-Pieter
Madonna met kind
Madonna met kind

De keuze voor een Maria-met-kind afbeelding is geheel naar de katholieke mode van die tijd. Als reactie op de “reformatie” – het opduiken van protestantse strekkingen – had het concilie van Trente  ondermeer een contrareformatie op gang gebracht om de “misbruiken binnen de Kerk” aan te pakken. Zoals gewoonlijk werden echter in eerste instantie de “afvallige, ketterse” klokkenluiders vervolgd. De jacht op hagenprekers en hun aanhangers zorgde er voor dat die massaal wegvluchtten richting Nederland, als ze al niet als heksen werden terechtgesteld, en in Tervuren bijvoorbeeld was de bevolking in 1600 gereduceerd tot circa 400 inwoners, 1/4e van het aantal bewoners dat er circa 1400 was. Door de verering van de Moeder Gods trachtte de Rooms-katholieke kerk de fel getaande godsdienstzin opnieuw aan te wakkeren.
In 1662 zat de schrik er nog altijd in en stichtte pastoor De Metser in Leefdaal “Het Broederschap van het Hoogweerdigh Heilig Sacrament”. In de statuten stelt hij dat dit vooral ter bescherming tegen toverij was…

Gedetailleerd motief op het kleed van de Madonna.
Gedetailleerd motief op het kleed van de Madonna.
Boven het medaillon staat de inscriptie "LEEFDAEL".
Boven het medaillon staat de inscriptie “LEEFDAEL”.
 Op de achterkant werd ook "N 1" en "leefdaal" gekrast, wellicht vorige eeuw want N1 = afkorting van "nummer 1"
Op de achterkant werd ook “N 1” en “leefdaal” gekrast, wellicht vorige eeuw want N1 = afkorting van “nummer 1”
De randen van het medaillon zijn versierd met minuscule engelenkoppen
De randen van het medaillon zijn versierd met minuscule engelenkoppen

Bronnen

  • prof. emer. Frans Van Molle, Heverlee;
  • nota’s Willy Brumagne
  • foto’s Johan Morris
  • “Kutse en Vrebos eertijds”, pagina 179-181

Historische context

Koning Karel II (1665-1700) “de behekste”, tevens koning van Spanje,  volgt zijn vader Philips IV op

5 Reacties

Antwoord op deze reactie

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.